حجم زندگي بهزاد براي آيندگان

مراسم روز پزشک . رشت 01/06/1386

تلالوي جذاب و دل‌نشين انديشه‌ها و منش استاد محمود بهزاد، به غير از دريافت مستقيم در مصاحبت با او، با خواندن كتاب‌هايش نيز قابل دريافت بود. نگرش علمي و به‌دور از خرافه با بياني ساده‌ و روان در باره پيچيده‌ترين موضوعات علمي كه براي گستره وسيعي از خوانندگان با ترازهاي فرهنگي و تحصيلي گوناگون و عموم مردم قابل درك است، چارچوب اصلي بسياري از آثار استاد بوده است. شيوايي قلم و فصاحت كلام استاد چنان بود كه مخاطب به‌سادگي مي‌توانست مفاهيم اصلي علوم نوين به‌ويژه زيست‌شناسي، فيزيولوژي و پزشكي را درك كند و از اين نظر استاد در عمر پربار خود، در كسوت‌هاي گوناگون معلمي، استادي، مترجمي، تاليف، ويراستاري يا سخنراني نقشي بي‌بديل از خود به يادگار گذاشت تا هم‌عصران و شاگردان او به حق وي را به القابي همانند «پدر زيست‌شناسي نوين ايران»، «آقاي علم»، «آسيموف* ايران»، «پدر تكامل ايران» و «دانشمند مروج علوم» منتسب كنند.

استاد بهزاد تشنه شناخت انسان و جهان بود و هيچ‌وقت از كاوش و پژوهش در باره رازهاي هستي و نيز موضوعات روز، حتي به ظاهر پيش‌پاافتاده، ملول نمي‌گشت، ضمن اينكه سعي مي‌كرد پاسخ مناسبي براي بسياري از ناهنجاري‌هاي جامعه خود بيابد، آنها را با طمأنينه ولي قاطعيت خاصي به مخاطبان مربوط گوشزد مي‌كرد. ايشان به عنوان يكي از وارسته‌ترين انسان‌هاي عصر ما سرشار از انرژي مثبت و سرزندگي بودند و مزين به صفات برجسته‌اي مانند ايمان، اميد، وقت‌شناسي، آزادانديشي و آزادمنشي، هوشمندي، اراده، پشتكار، شوخ‌طبعي، عشق، اعتماد به‌نفس، برنامه‌ريزي، نظم، واقع‌گرايي، صميميت، نوع‌دوستي و مسئوليت‌پذيري بودند. حجم زياد زندگي استاد بهزاد را مي‌توان از كيفيت پرثمر زندگي و نيز كميت زياد عمر ايشان (1292-1386 ه.ش) پي ‌برد.

افتخار مصاحبت و شاگردي من با استاد از زماني آغاز شد كه به مانند بسياري از دانشجويان و حتي اساتيد ديگر با اشتياقي بي‌وصف و داوطلبانه در كلاس‌هاي درس ايشان حضور مي‌يافتم و حتي در محل كارش با دقت و گشاده‌رويي، به كنجكاوي‌هاي من در باره بسياري از «پرسش‌هاي بزرگ» از جمله چگونگي تشكيل حيات و منشاء آن، نظريه تكامل و نقش انتخاب طبيعي در آن، نظريه لامارك، چالش‌هاي زيست‌محيطي جهان معاصر، موضوعات و مفاهيم اساسي تندرستي و دنياي پزشكي، آينده بشر و جهان، اعتقاد به خدا، ماهيت و خواستگاه ارزش‌هاي معنوي انسان، ماهيت و نقش دين در زندگي، آنتروپي در جهان و موجودات زنده پاسخ مي‌دادند. سخنراني‌ها ايشان و روند انتخاب موضوعات در كنفرانس‌هاي جامعه داروسازان در دهه 60 ه.ش كه غالباً با مقدمه‌اي از استاد آغاز مي‌گشت، از شيرين‌ترين خاطرات بسياري از دانش‌دوستان و دانش‌جويان آن دوران بود

اكنون وي در ميان ما نيست، اما با عمر پرثمر خود توانست چند نسل از دانش‌آموختگان و دانش‌دوستان اين سرزمين را از ميراث گرانبهاي گنجينه معرفت علمي و نگاه ژرف به اسرارآميزترين رازهاي هستي بهره‌مند سازد. اميد داريم كه آيندگان و پويندگان علم و دانش و نيك‌بختي در كشور ما، قدرشناس اين ميراث ارزنده باشند.

دکتر شهرام آروین


رشت